Kötü Amaçlı Yazılım Nedir?
Zarar vermek için oluşturulmuş her türlü yazılım için kullanılan genel bir terime kötü amaçlı yazılım denir. Kötü amaçlı yazılımlara karşı koruma, şiddetli rekabetin yaşandığı milyarlarca dolarlık bir pazar desek sanırım yanılmayız..
Kötü amaçlı yazılım yalnızca masaüstü ve dizüstü bilgisayarları etkilemez. Akıllı telefonlar ve tabletler, kötü amaçlı yazılımlara karşı PC’lerden çok daha güvenli olsalar da yine de hassastırlar.
Bu makalede kötü amaçlı yazılım konusunu inceleyeceğiz. Nasıl çalışır, ne yapar ve kendinizi buna karşı nasıl koruyabilirsiniz gibi soruları kısaca ele alacağız.
Kötü amaçlı yazılım:
Kötü amaçlı yazılımı herhangi bir sayı ile sınırlandıramayız. Birçok türde birçok farklı çeşidi bulunuyor. Hepsinin temel noktası kullanıcıya ya da cihazlara bir şekilde zarar veriyor. Kötü amaçlı yazılımlar verilerinizi çalabilir, finansal bilgilerinize erişebilir veya cihazlarınıza büyük zararlar verebilir.
Kötü amaçlı yazılım türleri:
Yukarıda da bahsettiğim gibi pek çok kötü amaçlı yazılım türü mevcut; neredeyse her yıl mevcut kötü amaçlı yazılım sayısı geçen seneye göre her zaman artıyor. Kötü amaçlı yazılım türlerinin kapsamlı olmayan bir listesini de aşağıya eklemeye çalıştım.
- Virüsler: Bu kötü amaçlı programlar, yayılacak diğer dosya programlarına istenildiği gibi saldırır. Her virüsün yayılma potansiyeli aynı olsa da yaptıkları görevler değişkenlik gösterir.
- Fidye yazılımı: Kısaca uygulamalarınızı, programlarınızı veya dosyalarınızı şifreleyerek sizlerden belli bir ücret talep ederler. Bu ücretlerin ödenmesi sonrasında dosyalarınızdaki şifreleri kaldıracağını söyleyen fidye yazılımları, genellikle o şifreyi kaldırmaz ve tekrardan bir ödeme yapmanızı ister. Şirketlerin ve kuruluşların en çok zarar gördüğü kötü amaçlı yazılım türüdür.
- Casus yazılım: Banka bilgilerinizden cihazınızdaki hareketleri izlemeye kadar kullanılan kötü amaçlı yazılım türleri olarak bilinirler. Bazı casus yazılımları diğerlerine göre oldukça zararlıdır.
- Adware: Hedef kişi ya da kişilerin cihazlarında (bilgisayar, tablet, telefon vb.) sürekli reklam görüntüleyen kötü amaçlı yazılımdır. Bu tür yazılımlardan kurtulmak için mutlaka antivirüs ve reklam engelleyiciler kullanın. Bunların yanında en çok bilinen kötü amaçlı yazılımlar arasında truva atı, rootkitler, bootkitler ve botnetler olarak sıralanabilir.
İlgili: Engellenen Sitelere Girmek İçin 10 Farklı Yol!
Kötü amaçlı yazılımların hepsinin yayılma konusu birbirinden farklıdır. Dosyasız kötü amaçlı yazılımlar ise mevcut yazılımlardaki hatalardan yararlanırlar. Zararlı yazılımların en çok yayıldığı alan ise tabii ki e-posta adreslerimiz. Bu adreslere birçok zararlı yazılım yüklü maillerin gelmesi mümkün. Mobil cihazlardaki kötü amaçlı yazılımlar genellikle 3. parti uygulama mağazalarından kaynaklanırken kısmi olarak ana mağazalardan da bulaşma riski içerir.
Kötü amaçlı yazılımları nasıl tespit ederim?
Yine yukarıda da bahsettiğimiz gibi kötü amaçlı yazılımlar neredeyse her yıl geçen yıla göre katlanarak artıyor. Mutlaka bir reklam engelleyici ve antivirüs kullanın. Bunların yanında gerçekten de riskli bir durum olacağını düşünen kişiler anti-malware uygulamalarına da göz atmalı. Unutulmaması gereken en önemli konulardan birisi; bu uygulamaları kullanırken her zaman güncellemelerinin aktif olarak yapılması. Çünkü her güncelleme, yeni çıkan kötü amaçlı yazılımı ekarte etmek için de gerçekleşir.
Kötü amaçlı yazılımları nasıl kaldırırım?
İster PC ister Mac kullanıyor olun, cihazınıza kötü amaçlı yazılım bulaştığından şüpheleniyorsanız yapmanız gereken bazı şeyler var. İşte bu bazı şeyleri sıralı olarak deneyebilirsiniz.
Windows veya Mac’te kötü amaçlı yazılımları kaldırma:
- Cihazınızın internet bağlantısını kesin.
- Güvenli moda geçin.
- Mac’te sisteminizi yeniden başlatın. Apple logosu görünmeden önce Shift tuşunu basılı tutun. Parolanızı girin ve sisteme güvenli modda erişeceksiniz.
- Windows’ta, önyükleme sırasında Ctrl + F8 tuşlarına basın. Ardından, seçenekler listesinden ağ olmadan Güvenli modu seçin.
- Kötü amaçlı yazılım tarayıcısı çalıştırın.
- Tarayıcıyı yeniden yükleyin.
- Kötü amaçlı yazılımın silinip silinmediğini kontrol edin.
Android veya iOS’ta kötü amaçlı yazılımları kaldırma:
Aşağıdaki yolları izleyin.
Örneğin, akıllı telefonunuza virüs bulaşması durumunda yapabileceğiniz bazı şeyler şunlar:
- Cihazınızı yeniden başlatın.
- Şüpheli uygulamaları silin. Bir uygulamanın yüksek bir izin talebi varsa ve onu sık kullanmıyorsanız, en iyisi ondan kurtulmaktır.
- Farklı bir ağa bağlanın.
- İCloud veya Google şifrenizi değiştirin ve İki Faktörlü Kimlik Doğrulama ekleyin. Yeni parolanızın yeterince güçlü olduğundan emin olun.
- Her şeyi denediniz ve kurtulamadıysanız işte şimdi format atma zamanı. Yedeklemenizi yapın.
Lorentlabs üzerinden farklı içeriklerimize erişebilirsiniz.
