Akıllı Kontrat Nedir? Akıllı Kontrat Ne İşe Yarar?
Bu içeriğimizde akıllı kontrat nedir? Sorusunu sorarken aynı zamanda akıllı kontrat ne işe yarar sorusuyla bu başlığımızı detaylandıracağız. Blockchain’in hayatımıza soktuğu bu akıllı kontrat nedir sorusunu gelin hep birlikte cevaplayalım!
Bir diğer ismiyle akıllı sözleşme olan akıllı sözleşme nedir sorusunu cevaplayacağız.
ilk olarak 1990’larda akıllı kontratları tanımlayan kişi Nick Szabo’dur. Szabo, geçmişte akıllı kontratları tanımlarken protokolleri kullanıcı arayüzleriyle birleştirdi. Böylelikle bilgisayar ağlarını resmileştirirken aynı zamanda güvence altına da aldı. Szabo belli bir süre sonra kredi sistemleri, ödeme işleme ve içerik hakları yönetimi gibi konuları içeren birçok konuda akıllı kontratların potansiyelini araştırıp birçok kişiyle bu konuyu uzun uzun tartıştı.
Akıllı kontrat nedir? Sorusunu kripto ekosistemi içerisinde, blockchain üzerinde çalışan bir uygulama olarak tanımlamak mümkün. Unutmadan hemen söyleyelim; akıllı kontratllar dijital bir anlaşmadır.
Blockchain akıllı kontratları, güvensiz protokollerin oluşturulmasına izin verir. Bu, iki tarafın birbirini bilmek veya güvenmek zorunda kalmadan blok zinciri aracılığıyla taahhütte bulunabileceği anlamına gelir. Koşullar yerine getirilmezse kontratların yerine getirilmeyeceğinden emin olabilirler. Bunun dışında akıllı kontratların kullanılması, aracılara olan ihtiyacı ortadan kaldırarak operasyonel maliyetleri önemli ölçüde de azaltır.
Bitcoin protokolü uzun yıllardır akıllı kontratları desteklemesine rağmen, Ethereum’un yaratıcısı ve kurucu ortağı Vitalik Buterin tarafından popüler hale getirildi.
Bazı kişiler tarafından akıllı kontrat; akıllı sözleşme veya smart contract gibi farklı kelimelerle tanımlanır. Fakat hepsi aynı anlama ve yola çıkar. Ancak günümüzde daha çok akıllı sözleşme olarak kullanılıyor.
Akıllı Kontrat (Akıllı Sözleşme) Nedir? Nasıl çalışır?
Ethereum (ETH) akıllı sözleşmeleri bir sözleşme kodu ve iki açık anahtardan oluşurlar. İlk anahtar, sözleşmenin yaratıcısı tarafından sağlanan anahtardır. İkinci anahtar ise sözleşmenin kendisini temsil eder ve her akıllı sözleşmeye özgü bir dijital tanımlayıcı görevi görür. Akıllı sözleşme olmayan herhangi bir adrese harici olarak sahip olunan hesap (EOA) denir. Akıllı sözleşmeler bilgisayar kodu ile kontrol edilirler. EOA’lar ise kullanıcılar tarafından kontrol edilirler.
İlgili:
- DeFi Nedir? Kaçırılmayacak DeFi Coinleri!
- DeFi – Merkeziyetsiz Finans Nedir? Merkeziyetsiz Finans Hakkında!
- Merkeziyetsiz Borsa (DEX) Nedir? Özellikleri Nelerdir?
Akıllı Kontratların Özellikleri:
- Bir Ethereum akıllı sözleşmesi genellikle aşağıdaki özellikleri sunar:
- Dağıtılmış. Akıllı kontratlar, Ethereum ağının tüm düğümlerinde çoğaltılır ve dağıtılır.
- Belirleyici. Akıllı kontratlar, gereksinimler karşılandığında yalnızca tasarlandıkları eylemleri gerçekleştirir.
- Özerk. Akıllı kontratlar, kendi kendine çalışan bir program gibi çalışarak her türlü görevi otomatikleştirme yeteneğine sahiptir.
- Değişmez. Akıllı sözleşmeler dağıtıldıktan sonra değiştirilemez.
- Özelleştirilebilen bir yapıya sahip. Dağıtımdan önce akıllı sözleşmelerin birçok farklı şekilde kodlanması mümkün.
- Güvenilir. İki veya daha fazla taraf, birbirini bilmeden veya güvenmeden akıllı sözleşmeler yoluyla etkileşime girebilir.
- Şeffaf. Akıllı sözleşmeler halka açık bir blok zincirine dayandığından, kaynak kodları yalnızca değişmez değil, aynı zamanda herkes tarafından incelenmesi mümkün. Bu yüzden şeffaflık konusunda kesinlikle on numaradır.
